نشست «مبارزه با نابرابری برای آینده‌ای تاب‌آور» در روز چهارشنبه 19 مهر 1402 با حضور جمعی از مسئولان، اساتید و علاقه‌مندان داخلی و خارجی به این حوزه به‌صورت حضوری و برخط برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، سی‌وششمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران به مناسبت روز جهانی کاهش ریسک سوانح با موضوع «مبارزه با نابرابری برای آینده‌ای تاب‌آور» توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی با حضور جمعی از مسئولان، اساتید و علاقه‌مندان به این حوزه به‌صورت حضوری و برخط با حضور و سخنرانی گلدا الخوری مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران، لالینی ویراسامی رئیس سازمان بین‌المللی مهاجرت، لتیزیا روسانو مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (اپدیم)، نژاد جهانی معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور، اوسامو تاناکا رئیس دفتر سازمان همکاری‌های بین المللی ژاپن (جایکا) در ایران، الیزابتا ماریا ونکو استاد دانشگاه پاویا ایتالیا، اسفندیار زبردست استاد دانشگاه تهران، حافظ کی پور استاد دانشگاه آیدین استانبول، هیروکی نیشی رئیس بخش همکاری های اقتصادی سفارت ژاپن در ایران، کیم جون معاون سفیر کره جنوبی، گولباهور نماتوا و آقای علیرضا محمدی از برنامه توسعه ملل متحد، عادی محمد از سفارت اندونزی، هلناز پوریان مدیر امور بشردوستانه برنامه صندوق جمعیت، جولیا فلوره رئیس بخش بازرگانی سفارت ایتالیا، محمد آفتاب از سفارت پاکستان و نماینده اوچا در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار شد.
در ابتدای این نشست، سید امیرحسین گرکانی رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی ضمن گرامیداشت روز جهانی کاهش ریسک سوانح و خوشامدگویی به حاضرین، در رابطه با موضوع نشست امسال روز جهانی اذعان داشت: ما نمی توانیم در مورد کاهش خطر سوانح بدون صحبت از نابرابری صحبت کنیم.
وی افزود: سوانح نابرابری‌های موجود در زمینه‌های آموزش، درآمد، جنسیت، توانایی/ناتوانی و موقعیت اجتماعی را تشدید می‌کند و هر بار که سانحه‌ای رخ می‌دهد، نابرابری بیشتر آشکار می‌شود.
گرکانی تصریح کرد: حوادث و سوانح یک تهدید فزاینده برای توسعه پایدار به شمار می‌آید و اکنون آسیب پذیری انسان به دلیل افزایش فقر، نابرابری، و نقض حقوق بشر در بالاترین حد خود قرار دارد. این امر دستیابی به برنامه‌های توسعه پایدار و تمام توافقات جهانی برای آینده‌ای بهتر را تهدید می‌کند.
رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی تأکید کرد: ما باید از این لحظه استفاده کنیم تا نحوه نگرش و مدیریت ریسک را تغییر دهیم. ایشان تصریح کرد: از سال 2004 پژوهشکده سوانح طبیعی به دو هدف پرداخته است: توسعه و گسترش پژوهش در زمینه سوانح طبیعی و زمینه‌سازی مناسب برای ارتقای فعالیت‌های پژوهشی مرتبط.
گرکانی افزود: پژوهشکده 23 سند در حوزه مدیریت بحران را تهیه کرده است، از جمله سند راهبرد ملی مدیریت بحران، برنامه‌های ملی کاهش خطر، آمادگی و پاسخ، بازسازی و بازتوانی. علاوه بر این، بیش از 1420 روستای در معرض خطر در 31 استان ایران توسط پژوهشکده شناسایی و کلیه داده‌ها در یک سیستم یکپارچه جمع‌آوری شده است.
رئیس پژوهشکده و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی اذعان داشت: ما باید از مدیریت جامع ریسک سوانح به سمت مدیریت یکپارچه حرکت کنیم.
دبیر مجمع ملی کاهش خطر حوادث و سوانح جمهوری اسلامی ایران در پایان تأکید کرد که می‌توانیم با رویکرد استراتژیک‌محور و جامعه‌محور به توسعه پایدار مبتنی بر ریسک دست یابیم.
در سال‌های گذشته همواره با افزایش ریسک مخاطرات طبیعی مواجه بودیم
نژاد جهانی معاون بازسازی و بازتوانی سازمان مدیریت بحران کشور با حضور در نشست ویژه روز جهانی کاهش ریسک سوانح تشریح کرد: افزایش مخاطرات و آسیب‌پذیری رابطه غیر مستقیم و معکوس با تاب‌آوری دارند و این ریسک بالاتری را در کشور رقم می‌زند.
وی با بیان اینکه در مخاطرات به اقشار آسیب‌پذیر لطمه زیادی وارد می‌شود، گفت: از دیدگاه مدیریت بحران، تاب‌آوری شهری می‌تواند بر چرخه کاهش آسیب‌های اجتماعی در زمان سوانح طبیعی بسیار تاثیر گذار باشد.
معاون سازمان مدیریت بحران کشور یادآور شد: امروزه خشکسالی، بیابان‌زایی، تغییرات اقلیمی و سیل بسیاری از جوامع را تهدید می‌کند؛ لذا ما باید تلاش کنیم در جهت کاهش فقر و ناباوری گام‌های اساسی برداریم.
جهانی افزود: حمایت از جمعیت آسیب‌پذیر از نکات بسیار ضروریست و برای مبارزه با تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین باید اقدامات لازم انجام شود تا سوانح طبیعی نیز در جهان روند کاهشی داشته باشد. براساس گزارش سازمان ملل پیش‌بینی می‌شود تا سال 2025 بیش از دوسوم جمعیت جهان در شرایط کمبود جدی آب قرار گیرند.
معاون سازمان مدیریت بحران کشور اظهار داشت: از دیدگاه چرخه مدیریت بحران، تاب‌آوری شامل آمادگی، واکنش، بازتوانی، بازسازی و پیشگیری است. در این رویکرد بر کاهش خطرپذیری و بهبود تاب‌آوری همزمان با ایجاد قابلیت‌های واکنش اضطراری و بازتوانی مؤثر تأکید خاصی شده است. از این چرخه بیشتر برای بررسی آسیب‌پذیری استفاده می‌شود.
نژاد جهانی تأکید کرد: کشور جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از متعهدترین کشورها به تعهدات بین‌المللی علاوه بر همکاری‌های گسترده با آژانس‌های بین‌المللی در زمینه‌های مختلف بخصوص در رابطه با مخاطرات طبیعی از جمله همکاری و اجرا و تحقق اهداف سند سندای و همچنین در زمینه سایر فعالیت‌های بشر دوستانه، در نظام سیاست‌گذاری ملی خود بعنوان پیشران تفکر توسعه‌ای از حدود 2 دهه پیش شاهد ابلاغ سیاست‌های کلان پیشگیری و کاهش خطر ابلاغی مقام معظم رهبری بوده است.
معاون سازمان مدیریت بحران کشور افزود: در ادامه این مسیر پس از تصویب قانون مدیریت بحران کشور از طریق سند راهبرد ملی، برنامه ملی پیشگیری و کاهش خطر، آمادگی و مقابله، بازسازی و بازتوانی، برنامه جامع آموزش، سند ملی رسانه و الزامی کردن پیوست کاهش خطر برای طرح‌های توسعه‌ای و تدوین اطلس ملی مخاطرات ادبیات اجرایی مشخصی را در رویکرد مدیریت ریسک مخاطرات طبیعی در پیش گرفته است که امید است در تعامل با سایر کشورها و آژانس‌های بین‌المللی به ویژه در منطقه مرکز و غرب آسیا محوریت راهبردی و اثرگذاری ایفا نماید، در این راه آمادگی تعامل و هم‌افزایی مسئولانه‌ای با همه کشورها و نهادهای متعهد در منطقه را دارد.
سال 2023 نشان داد که باید در برابر سوانح برنامه تاب آوری و مقابله داشته باشیم
گلدا الخوری مدیر دفتر منطقه‌ای یونسکو در تهران نشست مبارزه با نابرابری آینده ای تاب آور در نشست ویژه روز جهانی کاهش ریسک سوانح در پژوهشکده سوانح طبیعی گفت: توجه جهانیان و مردم جوامع به مقابله با سوانح طبیعی ضروری است و سال 2023 نشان داد که باید در برابر سوانح برنامه تاب آوری و مقابله داشته باشیم.
وی تاکید کرد: گرم شدن فصل تابستان، زلزله مراکش، سیل سیبری، زلزله افغانستان و طوفان‌های وحشتناک از مهم ترین سوانح طبیعی جهان بود که متاسفانه شاهد کشته شدن بیش از 2 هزار نفر و مصدوم شدن 1500 نفر در افغانستان در چند روز پیش بودیم.
مدیر منطقه‌ای یونسکو در تهران اظهار داشت: همه جوامع بشری باید برای تاب‌آوری در جهان و کاهش خسارت سوانح طبیعی کمک کنند و در این راستا یونسکو می‌تواند یک پل ارتباطی بین افراد و مراکز فعال جهانی، منطقه و فرامنطقه‌ای مناسب باشد.
وی گفت: ونسکو همواره در تلاش است همکاری‌های خود را در زمان بروز سوانح طبیعی در نقاط مختلف جهان تقویت کند.
مدیر منطقه‌ای یونسکو در تهران بیان کرد: یونسکو آمادگی دارد با همکاری تمام دست اندرکاران مدیریت بحران در ایران و تمام کشورهای جهان همکاری‌های خود را توسعه دهد تا بتوانیم از این ظرفیت خوب برای کاهش حوادث و سوانح طبیعی در جهان استفاده کرده و بتوانیم از جوامع انسانی در نقاط مختلف جهان حفاظت کنیم.
وجود اطلاعات و داده‌های سوانح و حوادث سبب خواهد شد که ما بتوانیم به خوبی با سوانح طبیعی مقابله کنیم
لتیزیا روسانو مدیر مرکز آسیا و اقیانوسیه برای توسعه مدیریت اطلاعات بلایا (اپدیم) در این نشست گفت: برای من افتخار بزرگیست که توانستم به عنوان یکی از سخنرانان این نشست مطالبی را در خصوص مقابله با سوانح طبیعی بیان کنم.
لتیزیا روسانو افزود: هرچند که این مرکز در طول سال‌های گذشته همواره در زمینه‌های کاهش ریسک به موفقیت‌های زیادی دست پیدا کرده ولی سوانح طبیعی همواره جوامع بشری را تهدید می‌کند.
وی گفت: این مرکز همواره در تلاش است با تشریک مساعی ریسک سوانح و حوادث را در کشورهای مختلف کاهش دهد، زیرا با توجه به شعار جهانی مبارزه با نابرابری آینده‌ای تاب آور باید تلاش کنیم همواره سوانح طبیعی با کاهش ریسک مواجه شوند.
مدیر مرکز سازمان ملل متحد در مدیریت اطلاعات سوانح در آسیا و اقیانوسیه بر هم افزایی بیشتر جوامع بشری در زمان بروز سوانح طبیعی تاکید کرد و گفت: وجود اطلاعات داده‌های سوانح و حوادث سبب خواهد شد که ما بتوانیم به خوبی با سوانح طبیعی مقابله کنیم.
رسانو تأکید کرد: تغییرات اقلیمی و بیابان‌زایی از مشکلات اساسی جهان است و نکته مهم‌تر این است که ما وقتی که سیاست‌های کاهش ریسک سوانح را دنبال کنیم امیدوار خواهیم بود که بتوانیم خسارت‌های سوانح و حوادث را در جهان کاهش دهیم.
مدیر مرکز سازمان ملل متحد در مدیریت اطلاعات سوانح در آسیا و اقیانوسیه در پایان از برگزاری این نشست در پژوهشکده سوانح طبیعی در تهران قدردانی کرد.
همه مردم جهان تعهد مشترکی برای مقابله با سوانح طبیعی و تاب آوری جوامع بشری دارند
در ادامه این نشست، لالینی ویراسامی رئیس سازمان بین‌المللی مهاجرت اظهارداشت: سازمان‌های بین‌المللی مهاجرت با کشورهای عضو و شرکای خود همکاری‌های لازم را به عمل می‌آورد تا بتواند از مهاجران در زمان آوارگی در برخی از کشورهای جهان حمایت کند.
رئیس سازمان بین‌المللی مهاجرت بیان کرد: خوشبختانه در سال 2022 این سازمان توانست به 963 هزار نفر مهاجر در 63 کشور جهان خدمات لازم مهاجرتی ارائه دهد.
وی گفت: مهاجرت یکی از دستورکارهای حوادث و سوانح طبیعی است که باعث می‌شود عده زیادی به مهاجرت روی بیاورند و در این زمینه ما در تلاش هستیم که بتوانیم از مهاجران خود در کشورهای عضو حمایت کنیم.
وی در پایان یادآورشد: مدیریت مهاجرت‌ها برای جابجایی ایمن ارائه راه حل‌های مناسب برای مهاجران برای کاهش خسارت‌های احتمالی و ارائه راه حل‌های مناسب برای مهاجران برای کاهش آثار سوء مهاجرت را 3 هدف بزرگ این مرکز در جهان اعلام کرد.
برای افزایش تاب‌آوری ما باید به شکل نهادی اجتماعی و حکمرانی اقدامات لازم را انجام دهیم
الیزابتا ماریا ونکو استاد دانشگاه پاویا ایتالیا در این نشست تأکید کرد: ما می‌دانیم ریسک‌ها و سوانح در جهان همواره در حال افزایش است و بروز حوادث و سوانح طبیعی نیز مولفه‌های زیادی در کشورهای مختلف جهان دارد.
ایشان اظهار داشت: بسیاری از سکونتگاه‌های جوامع همواره در معرض خطر و ریسک هستند و باید با ارائه راهکارهای مناسب بتوانیم تاب‌آوری این سکونتگاه‌ها را ارتقا دهیم.
وی با بیان اینکه برای افزایش تاب‌آوری ماباید به شکل نهادی اجتماعی و حکمرانی اقدامات لازم را انجام دهیم، یادآور شد: ما وقتی از تاب‌آوری اجتماعی صحبت می‌کنیم، تاب‌آوری اقتصادی نیز در کنار مردم و جوامع بشری قرار می‌گیرد.
استاد دانشگاه پاویا ایتالیا با اشاره به اینکه در حال حاضر در ایتالیا 7 بستر رودخانه‌ای همواره به جریان سیلاب در این کشور منجر می‌شود، افزود: برخی از این رودخانه‌ها در مناطق پرجمعیت شهری قرار دارند و از گذشته با بروز سیلاب‌ها خسارت مادی و انسانی زیادی را به ایتالیا وارد کرده است.
وی تأکید کرد: در این راستا دولت ایتالیا در سال 2007 با تصویب دستورالعملی اقدامات ضروری برای مقابله با سیلاب‌ها و حفظ اماکن و فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی را در این کشور مورد توجه جدی قرار داد.
این استاد دانشگاه پاویا ایتالیا تصریح کرد: در این دستورالعمل بازسازی و ارزیابی‌های پس از سیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا بتوانیم بر اساس سناریوهای مختلف دلایل جاری شدن سیل را مورد بررسی قرار دهیم.
ونکو در پایان تأکید کرد: ما باید برای مقابله با حوادث و سوانح طبیعی همکاری‌های لازم را داشته باشیم و از ظرفیت‌های یکدیگر به خوبی استفاده کنیم تا بتوانیم سوانح طبیعی را به خوبی مدیریت کنیم.
تاب‌آوری شهری توانایی یک سیستم شهری در ابعاد زمانی و مکانی برای بازگشت به موقع عملکردها برای مواجهه با اختلال‌های احتمالی است.
اسفندیار زبردست استاد دانشگاه تهران در این نشست بر تاب‌آوری بیشتر در نقاط شهری تأکید کرد و گفت: شهرنشینی یک پدیده اجتناب ناپذیر است اما تغییرات اقلیمی سبب شده است که هم اکنون شهرها و سکونتگاه‌های ما با حوادث و سوانح طبیعی تهدید شود.
این استاد دانشگاه تهران یادآور شد: متاسفانه ما هر روز در گوشه جهان شاهد بروز سوانح طبیعی هستیم و آخرین آن زلزله افغانستان است که متاسفانه تلفات زیادی را به همراه داشته است.
زبردست با بیان اینکه تاب‌آوری در خط مقدم دستور جوامع بشری قرار دارد، گفت: در این راستا باید در چهارچوب مشخص بتوانیم نسبت به کاهش خطرپذیری سوانح اقدامات لازم را در تمام کشورهای جهان انجام دهیم.
استاد دانشگاه تهران اظهارداشت: افزایش تلاش برای ارتقای تاب‌آوری شهری بسیار ضروری است و خوشبختانه در ایران نیز چند شهر به این فرایند ملحق شده است. وی گفت: تاب آوری شهری توانایی یک سیستم شهری در ابعاد زمانی و مکانی برای بازگشت به موقع عملکردها برای مواجهه با اختلال‌های احتمالی است.
زبردست بیان کرد: توانایی شهرها و مناطق بر اثر تغییرات و بازگشت به حالت قبل، از مهم‌ترین مزیت‌های تاب آوری شهرهاست.
وی در پایان تاکید کرد: ایجاد ظرفیت‌های جذبی و استقامت با استفاده از ساختارهای اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی، کسب تجربه و دانش از دیگر مزیت‌های تاب‌آوری شهری است.
قابل ذکر است به شرکت‌کنندگانی که حداقل نیمی از نشست را در این وبینار حضور داشته‌اند، گواهی حضور اعطا خواهد شد. گواهی‌های این نشست به‌صورت الکترونیک صادر و به آدرس ایمیل شرکت‌کنندگان ارسال خواهد شد.