نشست برخط «مهندسی تخریب و آواربرداری و چالش‌های پیش رو» در روز سه‌شنبه 12 دی 1402 با حضور حدود 300 نفر از مسئولان، اساتید و علاقه‌مندان به این حوزه به‌صورت حضوری و برخط برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، چهل‌وسومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران با موضوع «مهندسی تخریب و آواربرداری و چالش‌های پیش رو» در روز سه‌شنبه 12دی 1402 توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار شد.
این نشست با سخنرانی مهدی روانشادنیا عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران، سید محمدعلی بنی اشراف رئیس گروه دفتر امور هماهنگی و ماشین‌آلات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شهریار مزید آبادی مدرس امداد و نجات، علیرضا سعیدی مدیرعامل تیم واکنش سریع موج پیشرو، محمدرضا سقراط مدیر گروه پژوهشی مقاوم‌سازی و بازسازی سازه‌ها در برابر سوانح طبیعی در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار گردید.
در ابتدای نشست، بنی اشراف رئیس گروه دفتر امور هماهنگی و ماشین‌آلات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ضمن اشاره به این موضوع که بنیاد مسکن بر اساس اساسنامه خود، متولی بازسازی واحدهای آسیب‌دیده است، مراحل بازسازی از جمله اقدامات مقدماتی، آواربرداری و ... را تشریح نمود و گفت: در ساعات اولیه پس از حادثه، وظیفه بنیاد مسکن در ابتدا پاکسازی و بازگشایی معابر و سپس تخریب و آواربرداری است.
ایشان افزود: وظیفه اصلی بنیاد مسکن، بکارگیری ماشین‌آلات و پاکسازی و بازگشایی و آواربرداری است و کارهای امدادی برعهده ارگان‌های متولی مربوطه است.
بنی اشراف همچنین بیان کرد آواربرداری در دو بخش کوتاه‌مدت و بلندمدت صورت می‌پذیرد که در بخش کوتاه‌مدت سرعت عمل و دقت، نقش بالایی دارد و چالش اصلی، وجود آوار سنگین و مواد حجیم است. آواربرداری بلندمدت بعد از اتمام کمک‌های امدادی و آواربرداری کوتاه‌مدت انجام می‌شود.
وی در ادامه به بیان تجربیات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در حوزه تخریب و آواربرداری پس از وقوع سوانح مختلف پرداخت.
مهدی روانشادنیا عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران در این نشست تأکید کرد: موضوع تخریب فقط محدود به بحران نمی‌شود و موضوعی است که در آینده و در مواردی نظیر متروپل در شرایط عادی هم تجربه شده است.
ایشان همچنین به بیان خلاهای قانونی در زمینه تخریب پرداخت و گفت: 92 درصد پروانه‌های صادره در تهران از جنس تخریب و نوسازی است؛ در حالیکه فعالیت مهندسین ناظر برای گزارش‌دهی از مرحله فونداسیون و اجرای پی آغاز می‌شود.
روانشادنیا در ادامه، عدم وجود پیمانکار تخصصی تخریب در سطح کشور، عدم وجود رشته تخصصی تخریب و آواربرداری در دانشگاه‌های کشور، عدم وجود انجمن صنفی در کشور و عدم وجود صلاحیت در رشته تخریب و آواربرداری را از چالش‌های موجود در این حوزه دانست.
در ادامه این نشست، شهریار مزید آبادی مدرس امداد و نجات به بیان اهمیت جستجو و نجات پرداخت و بیان کرد که از موارد اساسی و مشکل‌زا در این حوزه، ازدحام جمعیت در صحنه آسیب است.
وی افزود: همچنین، قبل از استفاده از ماشین‌آلات سنگین جهت آواربرداری، زنده‌یابی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و در بخش تجهیزات سبک و سنگین کمبودهایی در سطح کشور وجود دارد.
مزیدآبادی اذعان داشت: موضوع با اهمیت بعدی شناسایی و تعیین محل مناسب و امن جهت استقرار مصدومین و قربانیان حادثه است.
ایشان از چالش‌های پیشرو، به آتش سوزی، اطلاعات ناقص از قربانیان، حجم نخاله‌های ناپایدار، احتمال ریزش، دسترسی به نقاط مرتفع صدمه دیده، تصمیم گیری در خصوص تثبیت یا تخریب، شمعک گذاری، تجمع مایعات و فاضلاب در طبقات زیرین، شلوغی و ازدحام اشاره کرد و هر کدام را مورد بررسی قرار داد.
وی در پایان به بیان اقدامات صورت گرفته و درس آموخته‌های زلزله 2023 ترکیه-سوریه پرداخت.
علیرضا سعیدی مدیرعامل تیم واکنش سریع موج پیشرو در این نشست، به تفکیک و تعریف دو دسته آواربرداری امدادی و آواربرداری پاکسازی پرداخت و بیان کرد یکی از مهمترین عملیات‌ها پس از بحران، بازگشایی مسیر اضطراری و ثانویه است که در زلزله‌های درون‌شهری اهمیت دو چندان پیدا می‌کند.
سعیدی ضمن تفکیک عملیات امدادی پس از بحران به بازگشایی مسیرها، آواربرداری جهت نجات محبوسین و مجروحین و فوت شدگان، آواربرداری جهت تأمین امکانات و اسکان اضطراری، آواربرداری جهت تأمین امکانات و اسکان موقت و دائم، به اهمیت رینگ طلایی دپوی آوار اشاره نمود.
وی همچنین در خصوص چالش‌های پیشرو از قبیل آواربرداری شهری در بلند مرتبه‌ها و معضلات خاص این ساختمان‌ها، ضرورت رعایت حرمت اجساد در آواربرداری، حضور تماشاچیان، ضرورت تربیت تخصص نیروهای متخصص در زمینه آواربرداری و پر ریسک بودن عملیات آواربرداری به ارائه بحث پرداخت و لزوم توجه به آموزش و نقشه‌خوانی در آواربرداری و آموزش مهندسین را خاطرنشان ساخت.
در آخر، محمدرضا سقراط مدیر گروه مقاوم‌سازی و بازسازی سازه‌ها پژوهشکده سوانح طبیعی، ضمن جمع‌بندی به تشریح روند دستورالعمل تخریب و آواربرداری تهیه‌شده در پژوهشکده سوانح طبیعی پرداخت.
سقراط در پایان بر ضرورت افزودن برخی تجهیزات به ماشین‌آلات تخریب و آواربرداری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ایجاد سازوکار و تهیه دستورالعمل اجرایی و تخصصی جهت انجام عملیات تخریب با عملیات انفجار، ایجاد رشته دانشگاهی تخصصی در حوزه تخریب و آوربرداری، برگزاری دوره آموزشی تخریب و آواربرداری توسط سازمان نظام مهندسی، ایجاد صلاحیت تخریب توسط سازمان نظام مهندسی و تهیه ضابطه تخریب و آواربرداری با همکاری دفتر نظام فنی و اجرایی تأکید نمود.