نشست برخط «پیامدهای تغییرات اقلیمی و مدیریت تاب‌آوری شهری» برگزار شد

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، چهل‌وچهارمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران با موضوع «پیامدهای تغییرات اقلیمی و مدیریت تاب‌آوری شهری» در روز شنبه 16 دی 1402 توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار شد.

این نشست با سخنرانی فرود شریفی استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و مشاور وزیر جهاد کشاورزی، آرش ملکیان استاد دانشگاه تهران، اسفندیار زبردست استاد دانشگاه تهران و مریم رستمی مدیر مرکز بین­‌المللی تحقیقات تاب‌­آوری شهری پژوهشکده سوانح طبیعی در پژوهشکده سوانح طبیعی برگزار گردید.

فرود شریفی استاد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و مشاور وزیر جهاد کشاورزی در این نشست با اشاره به پیامدهای تغییر اقلیم که نقاط مختلفی از کشورمان را در سال‌های اخیر تحت تاثیر خود قرار داده است و با تاکید بر سیلاب به عنوان یکی از مخاطراتی که خسارات و شعاع تاثیر آن کاملا ملموس و مشهود بوده، به بیان اهمیت مدیریت تاب‌آورانه پرداخت‌.

او با اشاره به راهکارهای نرم (مدیریتی و مبتنی بر طبیعت) و سخت (سازه‌ای) در مقابله با بحران‌های طبیعی اذعان داشت پایبندی به نگرش و چهارچوب مدیریتی یکپارچه منجر به توانمندسازی نرم‌افزاری و سخت‌افزاری با در نظر گرفتن پتانسیل و منابع در دسترس می‌شود.

ایشان بر مشخص کردن نظام ساختاری مناسب میان دستگاه‌های موجود مسئول و پاسخگو در حوزه مدیریت شهری به عنوان راهکاری برای برون‌رفت از شرایط عدم مدیریت مناسب، عدم ارتباط بین دستگاهی کارآمد و عدم انجام وظایف دستگاهی به نحو مطلوب تاکید نمود.

آرش ملکیان استاد دانشگاه تهران حکمرانی شهری مناسب، اقتصاد تاب‌آور، تعاملات، تمرکززدایی و سیاستگذاری منطبق با جامعه را مولفه‌های تحقق توسعه پایدار و ارتقای تاب‌آوری شهری دانست.

او بیان داشت مدیریت شهری با مدنظر قرار دادن ارتقای تاب آوری به عنوان مثال با کاهش تولید دی اکسید کربن به عنوان یک رویکرد مبتنی بر تاب آوری و یا انجام اقدامات پیشگیرانه و یا حفاظتی در مقابل مخاطرات، می تواند تهدیدهای اقلیم در حال تغییر را به فرصت تبدیل کند.

ایشان فرآیند یک مدیریت موفق تاب آور را مستلزم توجه به حوزه مورد بررسی، زمان، هزینه، کیفیت، منابع انسانی، تجهیزات، ریسک و ارتباطات در سه دسته مفهوم، توسعه و اجرا دانست.

اسفندیار زبردست استاد دانشگاه تهران با عنوان سوالات اساسی مرتبط با تاب آوری شهری از قبیل چه کسی تعیین کننده مسائل مطلوب برای یک سیستم شهری است، چه کسی در سیستم شهری مبتنی بر تاب آوری مدنظر قرار بگیرد و یا از آن کنار گذاشته شود، آیا روی ناهنجاری‌های با شروع ناگهانی و سریع تمرکز خواهیم کرد یا تعییرات تدریجی به ذکر چالش‌های پیش‌روی تاب‌آوری شهری پرداخت.

او افزودن مفهوم تاب‌آوری در برنامه‌ریزی شهری و بهره‌گیری از رویکرد تحول آفرین Transformative را نیازمند بازنگری در قوانین شهرسازی موجود، حرکت به سمت تهیه برنامه‌های استراتژیک آینده نگر در مواجهه با عدم قطعیت‌ها، حرکت به سمت برنامه‌ریزی شهری غیرمتمرکز با واگذاری تدریجی قدرت به نهادهای محلی و حرکت به سمت برنامه‌ریزی شهری فراگیر به معنی فراهم کردن زمینه‌های مشارکت بهره‌وران در تمامی مراحل فوق الذکر عنوان کرد.

مریم رستمی مدیر مرکز بین­‌المللی تحقیقات تاب‌­آوری شهری پژوهشکده سوانح طبیعی با مروری بر درس‌آموخته‌های مدیریت تاب‌آوری شهری در ارتباط با تغییر اقلیم و با تاکید بر کلانشهر بانکوک به عنوان مطالعه موردی نتیجه بازدید میدانی و مطالعات خود و تیم RCN در شهر بانکوک و منطقه Bang Krachao را به اشتراک گذاشت. او بیان کرد منطقه Bang Krachao به دلیل شرایط آسیب‌پذیر موجود در آن که عمدتا ناشی از تغییر کاربری است، به عنوان منطقه اولویت‌دار برای انجام مطالعات تاب‌آوری در چهار شاخه آمایش سرزمین، مدیریت منابع آبی، تنوع زیستی و اقتصادی اجتماعی در شهر بانکوک مورد توجه و بررسی است.

او عنوان داشت که مهمترین مسئله منطقه مورد مطالعه عدم اجرای قوانین صادره از سوی دولت توسط مردمان محلی به دلیل ناکارآمدی آن در ایجاد انگیزه و ترغیب برای اجرا بوده است و در همین راستا تصمیم فعلی دولت تایلند بر بازنگری طرح‌های جامع شهری بانکوک و ساموت پراکان به عنوان مناطق موثر بر Bang Krachao با رویکرد سیستمی و مشارکتی و با بهره‌گیری مناسب از ظرفیت مردمان محلی و پتانسیل‌های خاص منطقه می‌باشد.