چهل‌وهشتمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران با موضوع «ماکروسفالی شهری و رویکردهای الزام‌آور تاب‌آوری در شرایط اضطرار» در روز چهارشنبه 11 بهمن 1402 توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، چهل‌وهشتمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحراندر روز چهارشنبه 11 بهمن 1402 توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو و با سخنرانی فرزام پوراصغر رئیس گروه اسبق توسعه پایدار امور برنامه‌ریزی، نظارت و آمایش سرزمین سازمان برنامه و بودجه و پژوهشگر محیط‌زیست، آمایش و توسعه پایدار و اسماعیل صالحی دانشیار و معاون پژوهشی دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران برگزار گردید.
فرزام پوراصغر رئیس گروه اسبق توسعه پایدار امور برنامه‌ریزی، نظارت و آمایش سرزمین سازمان برنامه و بودجه و پژوهشگر محیط‌زیست، آمایش و توسعه پایدار عوامل موثر در شکل گیری سازمان فضایی و ماکروسفالی شدن کلانشهرهای کشور را عدم توجه به توان اکولوژیک سرزمین، ایجاد قطب‌ها و کریدورهای رشد، سیاست‌های جایگزین واردات و توسعه خشکی‌محور و دریا گریز عنوان کرد. ایشان کاهش سرانه آب تجدیدپذیر، افزایش تعداد مرگ‌ومیرهای منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق، تحمیل هزینه‌های اقتصادی مرتبط با افزایش آسیب‌پذیری در مواجهه با سوانح طبیعی، تشدید خسارات بهداشتی و زیست‌محیطی در سطح کشور و ... را برخی از آثار و پیامدهای ماکروسفالی شدن کانون‌ها و کلانشهرهای کشور عنوان کرد.
او در انتها ضعف و نارسایی در تبدیل یافته‌های علمی به سیاست و اقدام (Action, Policy, Science), گرفتار شدن کشور در چرخه معیوب فقر، تخریب محیط‌زیست و افزایش آسیب‌پذیری در برابر سوانح طبیعی، تعدد و همپوشانی وظایف دستگاه‌های مرتبط با مدیریت حوادث و سوانح، نبود برنامه منسجم، جامع و آینده‌نگر، کمبود نیروی انسانی و فقدان ساختار مناسب در دستگاه‌های اجرایی مرتبط با سوانح، ضعف در کار گروهی، نبود پوشش اطلاع رسانی مناسب در زمان بحران، عدم توجه به بازسازی و بازتوانی و ضعف حافظه تاریخی به دلیل عدم مستندسازی مشکلات، تجربیات و آموزه‌های گذشته و همچنین عدم بهره‌مندی مطلوب از ظرفیت‌های بین‌المللی را از مهمترین مشکلات و تنگناهای موجود کشور در مدیریت سوانح طبیعی عنوان کرد.
اسماعیل صالحی دانشیار و معاون پژوهشی دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران با بیان این مطلب که با افزایش روزافزون و چشمگیر شهرنشینی به وضوح می‌توان شهرها را شدیدترین نقاط تجلی تمرکز نیازها و مقصد غائی برنامه‌های توسعه دانست، وجود ضعف‌های برنامه.ریزی، طراحی و مدیریت شهری را دلیل تبدیل آنها به گرانیگاه انواع بحران‌های اجتماعی، حوادث، ریسک‌ها و خطرات طبیعی و تکنولوژیک عنوان کرد.
صالحی با تاکید بر دو رویکرد proactive و reactive به اهمیت برنامه‌ریزی پیش از وقوع سوانح نه در حین و یا پس از آن پرداخت و شهر تاب‌آور را شهری دارای رویکرد proactive که هر دو فاز واکنش (پیشگیری و در نتیجه آن آمادگی برای کاهش اثرات نامطلوب) و بازتوانی را مد نظر دارد، دانست.
او همچنین با تعریف مفهوم پادشکنندگی، به عبور برخی کلانشهرهای کشورهای پیشرفته دنیا از اهداف صرف تاب‌آوری و تحقق برنامه‌ریزی‌هایی با رویکرد ساخت بهتر از قبل بطوریکه نه تنها بتوانند آمادگی مواجه شدن با اختلال‌ها را داشته باشند و پاسخی کارا و موثر به انها بدهند و قابلیت بازیابی شرایط قبل از اختلال را داشته باشند، بلکه حتی براساس درس‌آموخته‌های ارزشمند، امکان نیل به شرایط بهتر را نیز فراهم کنند، اشاره کرد.
ایشان با تاکید بر اینکه برنامه‌ریزی باید نه در شرایط اضطرار بلکه برای شرایط اضطرار صورت گیرد به تشریح اهمیت آمادگی برای مواجهه مطلوب با رویدادهای قابل پیش‌بینی و غیرقابل پیش‌بینی با وجود تنگناها و محدودیت‌ها پرداخت و مولفه‌های برنامه‌ریزی برای شرایط اضطرار را شامل لحاظ نگرش‌های سیستمی، فرآیندی، دینامیک و استراتژی‌های محیطی و انسانی دانست.