علی عسگری، دانشیار دانشگاه یورک کانادا، در نشست ویژه روز جهانی کاهش خطر سوانح گفت: حکمروایی مردم بر خودشان میتواند یکی از سالمترین و مثبتترین راههای سازماندهی جامعه باشد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، نشست ویژه روز جهانی کاهش خطر سوانح با محوریت «حکمرانی ریسک سوانح» در قالب سلسلهنشستهای مدیریت بحران توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز سهشنبه مورخ 22 مهرماه 1399 برگزار شد.
در این نشست، علی عسگری دانشیار گروه مدیریت بحران و سوانح دانشگاه یورک کانادا در رابطه با موضوع «تغییر تحولگرا (دگرگونی) در حکمرانی ریسک سوانح» به طرح بحث پرداخت. ایشان در ابتدا به اهمیت تحول اساسی نظام مدیریت بحران در سطح محلی، ملی، منطقهای و جهانی اشاره نمود و به چرایی آن پرداخت و گفت: قبل از بحران کووید-19 نیز ما دچار بحران در حاکمیت قانون در زمینههای مختلف بودیم و این بیماری به این بحرانها اضافه شد و آن را بیش از پیش آشکار ساخت.
وی افزود: بخش عمده این بحران به اتفاقاتی که در این چند سال رخ داده برمیگردد؛ از آن جمله میتوان به خروج آمریکا از معاهدات و سازمانهای بینالمللی اشاره نمود که این موضوع بر مشکلات حکمروایی بینالمللی در این زمینه افزوده است. موضوع دیگری که وجود دارد، رقابت مخرب جهانی است که ما را در یک دور باطل فقر و نابرابری قرار داده که بر کسی پوشیده نیست.
عسگری خاطرنشان کرد: بحرانها حکمروایی جهانی را تحت تأثیر قرار میدهند؛ متأسفانه توجه سیاستمداران اغلب به مسائل و مشکلات اقتصادی است و شهروندان نیز بهندرت متوجه خلأهای موجود در حکمروایی بحران قبل از وقوع بحرانها میشوند.
در ادامه، دانشیار دانشگاه یورک کانادا رابطه میان بحرانهای همهگیر و تحولات تاریخی را شرح داد و همهگیریها را سرمنشأ بسیاری از تحولات جهانی دانست و افزود: رابطه دوطرفهای میان همهگیریها و تحولات جهانی وجود دارد. عسگری در این زمینه به بیماری طاعون و سقوط امپراطوری یونان - آتن، اشغال سریع آسیا و اروپا توسط مغولان به دلیل شیوع طاعون و شکست ناپلئون در روسیه به دلیل شیوع تیفوس در ارتش فرانسه اشاره نمود. وی سپس این سؤال را مطرح کرد که آیا کووید-19 میتواند سرمنشأ تحولات و دگرگونیهای مشابه شود یا خیر و در این رابطه از تحولات مربوط به تکنولوژی یاد کرد.
عسگری به جملهای از میلتون فریدمن (برنده جایزه نوبل اقتصاد 1976) نیز اشاره کرد:
«فقط یک بحران -واقعی یا تصوری- میتواند باعث تغییر واقعی شود؛ وقتی چنین بحرانی رخ دهد، اقداماتی صورت میگیرد که بستگی به ایدههای مطرحشده دارد. به نظر من وظیفه اصلی ما آن است که گزینههایی را برای سیاستهای موجود تهیه کنیم و آن را نگه داریم تا آنچه زمانی از نظر سیاسی امکانناپذیر بوده است را اجتنابناپذیر کنیم»
و در ادامه گفت: علتهای شکست حکمروایی در بحران کووید-19 در دو بخش ویژگیهای ساختاری و شیوههای فکری مربوطه قابل بررسی است.
ایشان سپس با اشاره به بحران کووید-19، به اهداف ازدسترفته سند سندای تأکید کرد و منظور از تغییر تحولگرا در نظام حکمروایی بحران را خارج شدن از دور باطل دانست و خاطرنشان کرد: تغییر تحولگرا یعنی دگرگونی، یعنی انجام کارها به شکلی کاملاً متفاوت و نه فقط کمی بیشتر و یا کمتر از شکل قبلی.
علی عسگری در پایان به ستونهای نامتوازن مدیریت بحران اشاره کرد و توجه نظام مدیریت بحران کنونی را معطوف به مقابله دانست. ایشان نظریه دگرگونی در حکمروایی بحران ریسک شامل نظریه سیستمهای پیچیده، نظریه پیشبینی تنوع و نظریه اقدام جمعی را شرح داد و افزود: حکمروایی بحران به مثابه یک سیستم سازگار پیچیده است، ما باید به این نتیجه برسیم که به کار گرفتن اقشار، نیروها، تفکرات و ایدههای مختلف (از همه لحاظ) میتواند شرایطی را به وجود بیاورد که تصمیمات بهتری اتخاذ شود. ایشان ادامه داد: حکمروایی مردم بر خودشان میتواند یکی از سالمترین و مثبتترین راههای سازماندهی جامعه باشد.