مرتضی جعفری معاون پژوهشی و سرپرست گروه مدیریت بحران پژوهشکده سوانح طبیعی با تأکید بر چندبعدی بودن موضوع ایمنی، خاطرنشان ساخت: نمی‌توان به شکل تک‌بعدی و صرفاً کالبدی به موضوع ایمنی پرداخت.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای آتش‌نشان و دیگر قربانیان حادثه پلاسکو، 28امین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران از سری نشست‌های ویژه کلانشهر تهران با موضوع «بررسی ایمنی کالبدی کلانشهر تهران با تأکید بر ایمنی گودها، پل‌ها، ساختمان‌ها و فضاهای زیرسطحی» توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی با حضور بیش از 450 از مسئولان، اساتید و علاقه‌مندان به این حوزه به صورت برخط برگزار شد.
در این نشست، مرتضی جعفری معاون پژوهشی و سرپرست گروه مدیریت بحران پژوهشکده سوانح طبیعی به بررسی عملکرد لرزه‌ای اجزای سازه‌ای و غیر سازه‌ای ساختمان‌ها پرداخت
ایشان در ابتدا به درس‌آموخته‌های زلزله‌های پیشین در رابطه با ایمنی کالبدی ساختمان‌های بنایی، بتنی، فولادی اشاره کرد و گفت: نارسایی‌های مختلفی در این حوزه از قبیل کافی نبودن طول تکیه‌گاهی تیرهای سقف بر روی دیوارها، عدم وجود یکپارچگی بین سقف و دیوارها، عدم اتصال صحیح میان دیوارهای متقاطع در ساختمان های بنایی، عدم کفایت میزان آرماتورهای عرضی، عدم رعایت فاصله مناسب خاموت ها، کیفیت نامطلوب بتن، مسائل مربوط به طراحی مفهومی، کمانش کلی اعضا، خرابی و فروپاشی دیوارها و تیغه‌های غیرسازه‌ای در زلزله های پیشین تکرار شده است. جعفری در ادامه به تشریح مثال‌هایی از مشکلات و نارسایی‌های ذکرشده پرداخت و افزود: در زلزله خوی نیز که در 8 بهمن‌ماه رخ داد و گزارش مقدماتی آن توسط پژوهشکده سوانح طبیعی منتشر شده است، شاهد آسیب‌دیدگی ساختمان‌ها به دلیل مسائل مربوط به طراحی مفهومی، اجرا، اتصالات، مقاومت مصالح و ... هستیم.
معاون پژوهشی پژوهشکده سوانح طبیعی ادامه داد: پس از زلزله کوبه در 1995، سه اصل در خصوص مدیریت ریسک لرزه‌ای ساختمان‌ها ارائه شد؛ اول اینکه ریسک را نباید پنهان نکرد و به جامعه اطلاع رسانی نمود؛ شفافیت و در دسترس بودن اطلاعات وظیفه جامعه فنی است. نکته دوم اینکه اصول و سطوح ایمنی سازه و ضوابط فنی و مهندسی را باید به روشنی توضیح داد. نکته سوم نیز به مسئولیت کاهش ایمنی و سطح عملکرد سازه‌ها برمی‌گردد. آیا این مسئولیت متوجه کارفرما، طراح و یا سازنده دولتی یا غیردولتی است؟ ایشان در ادامه بر ضرورت توجه به سطوح عملکردی ساختمان‌ها در طراحی تأکید کرد و ضمن اشاره به آسیب‌های چندگانه، گفت: میزان خسارت مربوط به آسیب‌ها به میزان خسارات مالی ناشی از آسیب سازه محدود نمی‌شود و بسته به شکل وقوع مخاطره و نوع کاربری، میزان خسارات و آثار آن می توانند تفاوت های زیادی داشته باشند. جعفری با تأکید بر چندبعدی بودن موضوع ایمنی، خاطرنشان ساخت: نمی‌توان به شکل تک‌بعدی و صرفاً کالبدی به موضوع ایمنی پرداخت.
وی در ادامه این پرسش را مطرح کرد که آیا ساخت کاملاً ایمن ممکن است؟ به دلیل عدم قطعیت‌ها و پیچیدگی‌های موجود، امکان پاسخ دادن به این سوال به صورت قطعی وجود ندارد. جعفری مفهوم ایمنی را تشریح کرد و گفت: فراهم کردن ایمنی کافی برای یک سازه به معنای عدم امکان آسیب به آن در برابر هر میزان مخاطره (زلزله) نیست، بلکه به مفهوم محدود کردن خطر ناشی از عوامل نامعین در محدوده‌ای مجاز است.
معاون پژوهشی پژوهشکده سوانح طبیعی در پایان این نشست، به ارائه آمار مربوط به پهنه‌های گسلی کلانشهر تهران پرداخت و بر اهمیت شناسایی صریح و شفاف خطر تأکید کرد.