عمر آبخوان‌ها در کشور رو به اتمام است

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، سی‌ودومین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران از سری نشست‌های ویژه تغییر اقلیم با موضوع «تغییر اقلیم از دیدگاه هواشناسی (خشکسالی، سیلاب و طوفان‌های گرد و غبار)» توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی و با حضور بیش از 650 نفر از مسئولان، اساتید و علاقه‌مندان به این حوزه به‌صورت برخط در پژوهشکده برگزار شد.

احد وظیفه رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور به بررسی تغییر اقلیم و خشکسالی در کشور پرداخت.

ایشان ضمن ارائه نمودار افزایش گاز کربن دی اکسید پس از انقلاب صنعتی در جهان، به تشریح مفهوم اقلیم و تغییر اقلیم پرداخت و گفت: اقلیم، میانگین شرایط بلندمدت در یک منطقه است و تغییر اقلیم عمدتاً انسان‌ساز است که باعث گرمایش جهانی شده است.

وی در ادامه، نمودارهایی از تغییرات پارامترهای اقلیمی کشور در 50 سال گذشته را نشان داد و تشریح کرد: در 50 سال گذشته در کشور، دما در هر دهه به طور متوسط حدود 0.4 سلسیوس افزایش یافته است و به تبع آن تبخیر نیز افزایش یافته و میانگین بارش تجمعی کشور از 250 به 200 کاهش پیدا کرده است.

رئیس مرکز ملی اقلیم و سرپرست بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور شاخصی به نام SPI یا بارش نرمالایز شده که از تبخیر و بارش به دست می‌آید را معرفی نمود و گفت: ما از سال 1370 به بعد به جز سال 1397 و 1398همواره در کشور خشکسالی داشتیم.

ایشان سپس شاخص دیگری به نام SPEI را تشریح نمود که اثر دما را نیز به دو شاخص‌های اضافه می‌کند. وی افزود: در این شاخص، کشور ما همواره در خشکسالی است و دنیا نیز به شدت نسبت به این شاخص تغییر کرده است و خشک‌تر شده است.

ایشان در ادامه خاطرنشان کرد خشکسالی در کشور موجب افزایش مهاجرت به شهرها شده و جمعیت تحت تأثیر خشکسالی نیز رو به افزایش است.

وظیفه سپس مفهوم امنیت آبی را تشریح نمود و گفت: امنیت آبی به مفهوم ظرفیت حفظ دسترسی پایدار به مقدار کافی و با کیفیت مناسب آب برای تداوم زندگی، سلامت انسان و توسعه اقتصادی-اجتماعی، تضمین حفاظت در برابر آلودگی‌ها و حوادث مرتبط با آب و حفظ اکوسیستمها در محیطی صلح آمیز و پایدار سیاسی است.

وی افزود: وضعیت آبخوان‌ها به این شکل است که ما از 80 درصد آب آنها استفاده می‌کنیم درصورتی که استاندارد آن 20 درصد است و اگر بالای 40 درصد از آنها استفاده شود، کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد. وظیفه ادامه داد: مناطق کم‌بارش بیش از 50 درصد جمعیت را در خود جای داده‌اند و تنها 25 درصد آب تجدیدپذیر کشور را تأمین می‌کنند.

وی عمر آبخوان‌ها در کشور را رو به اتمام دانست و افزود: درنتیجه این امر، فرونشست اتفاق می‌افتد و برداشت کشاورزی از آنها با مشکل مواجه خواهد شد.

ایشان در ادامه داده‌هایی از تاثیر گرد و خاک بر کشور را ارائه نمود و تأثیر آن بر اقتصاد را بررسی کرده و افزود: گردوخاک در یک بازه ده ساله، حدود 58 میلیارد تومان در 6 استان خسارت وارد می‌کند.

در ادامه این نشست، احد وظیفه راهکارهای مواجهه با تغییر اقلیم را توسعه دانش و درک چگونگی و منشا مخاطرات و همچنین تدوین چهارچوب مبتنی بر شواهد و تمرکز بر چگونگی تأثیر مخاطرات و درنهایت برنامه‌‌‌ریزی با استفاده از آنها دانست و افزود: کشور ما در مرحله آخر دچار مشکل است. وی خاطرنشان کرد: 22 درصد انرژی اتحادیه اروپا در سال 2022 از باد و خورشید به دست آمده است، انرژی خورشیدی برای اروپا سال گذشته 35 میلیارد متر مکعب جایگزین سوخت گاز شده است، سازو کار تنظیم کربن در مرزهای اتحادیه اروپا بنا شده که موثر بر افزایش مالیات یا منع واردات برخی کالاها است که تولید آن‌ها انرژی‌بر و با توان رهاسازی زیاد کربن است.

در پایان ایشان اشاره کرد تغییرات اقلیم علاوه بر مشکلات یاد شده، امنیت ملی را نیز در کشور به خطر خواهد انداخت و این امکان وجود دارد که خشکسالی به پاندمی بعدی تبدیل شود. سیستم‌‌های مهندسی باید با طبیعت کار کنند و متأسفانه در برنامه هفتم توسعه کشور به این مخاطرات توجه کافی نشده است.