خسرو باقری استاد تمام حوزه فلسفه تعلیم تربیت دانشگاه تهرانتبلور اخلاق در امدادگری را به نردبانی تشبیه نمود که که پله اول آن با تبلور احساس همدلی آغاز میگردد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، سیوپنجمین نشست از سلسله نشستهای تخصصی در حوزه مدیریت بحران به عنوان پیشنشست همایش علمی اخلاق امدادگری با موضوع «اخلاق امدادگری و مدیریت بحران جامعهمحور» توسط پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی با همکاری جمعیت هلالاحمر جمهوری اسلامی ایران و با حضور جمعی از مسئولان، اساتید و علاقهمندان به این حوزه بهصورت برخط در پژوهشکده برگزار شد.
سخنران دوم این نشست، خسرو باقری استاد تمام حوزه فلسفه تعلیم تربیت دانشگاه تهران، به بیان رویکردهای اخلاقی به موضوع امدادگری پرداخت و با مقایسه این رویکردها به تبیین توجه به انگیزههای ارتقاء شخصیت انسانی در امدادگر پرداخت.
رویکرد خودمحور در اخلاق امدادگری به مثابه امدادگری بر اساس منافع و نیات فردی، مطرح میشود که در این دیدگاه فرد با توجه به منافع مادی یا غیرمادی خود مانند شهرت، ارتقاء مقام و کسب وجهه اجتماعی به کمکرسانی میپردازد. در این حالت ارتباط با جهان اطراف بر اساس حب به ذات برقرار میگردد.
در دیدگاه دیگر، امدادگری بر اساس دیگرمحوری صورت میگیرد. در اینجا امدادگر، دیگری را به جای خود در محوریت عمل قرار میدهد. امدادگر معتقد است که "من" وقتی معنا پیدا می کند که " دیگری" حضور داشته باشد. چرا که ماهیت و هستی من بدون نیاز به حمایت دیگران اتفاق نمی افتد. از بدو دوران کودکی، رشد و طی لحظات زندگی، حضور "دیگری" برای بقای "من" لازم و ضروری است.
در نگاه به دیگری، فرد یک خودانتقادی اخلاقی نیز در پیکار دارد اینکه رویکرد من به تمام دیگریهایی که در اجتماع و در کنار من زندگی می کند به چه صورت است؟ آیا ارزشگذاری در ذهن من بین دیگران در جریان است/ به طور مثال نگاه "من" به مهاجران افغانستانی یا طبقات مختلف اجتماعی و... چگونه است و از چه موضعی با دیگری رو به رو میشوم؟ در رویکرد سوم ما با نوع متعالیتری از رویکرد اول روبهرو هستیم. توجه به خودمحوری اما نه از منظر منافع، بلکه از منظر رشد و ارتقا شخصیت و وجوه انسانی فردیت امدادگر، در اینجا مطرح میشود. به این معنا که امدادگر در جریان یاریرسانی محوریت خود را کنار نمی نهند اما از منظر رشد و تعالی به آن میپردازد. اینکه امدادگر می بایست در کنار دیگردوستی به رشد فردی و ارتقاء انسانی خود نیز توجه داشته باشد.
باقری همچنین تبلور اخلاق در امدادگری را به نردبانی تشبیه نمود که پله اول آن با تبلور احساس همدلی آغاز میگردد. او معتقد است اولین فضیلتی که میتوانیم در جریان امدادگری کسب کنیم همدلی یعنی قدرت بیرون رفتن از خود و همدل شدن با دیگری است.
پله بعدی پرورش احساس غمخواری است. غمگین شدن با بیتفاوت بودن نسبت به درد و آلام بشری بسیار متفاوت است و این فضیلتی دیگر است که انسان با مشاهده حرمان انسانهای دیگری به درد آید و غمگین شود.
پله بعدی در نردبان امدادگری، مراقبت است. اینکه فرد تصمیم بگیرد سهمی در فرایند امدادرسانی داشته باشد و قدمی برای تخفیف آلام همنوعان خود در جریان اتفاقات ناگوار و مصائب جمعی بردارد.
آخرین پله از فضیلتهای اخلاق امدادگری که عالیترین صورت آن نیز است، فداکاری است. یعنی فرد به درجهای می رسد که خود را برای نجات زندگی همنوع خود به آب و آتش میزند و مساله بقای نفس را کنار میگذارد.
ایشان در پایان مطرح کرد امدادگری با هر سه رویکرد میتواند انجام پذیرد و اتخاب با خود فرد امدادگر است اما شناخت این رویکردها میتواند به فرایند خودشناسی امدادگران کمک نماید.