روهیت جیگیاسو اقدامات اقلیمی برای مخاطرات میراث فرهنگی را بیان نمود که از این قبیل می‌توان به ارزیابی و کاهش آسیب‌پذیری و ریسک، تعامل و هماهنگی میان سازمان‌ها، تدوین استراتژی و راهبردهای متناسب با اقلیم و چهارچوب‌های انطباق‌پذیری، پایش مخاطرات اقلیمی، تقویت ظرفیت انطباق‌پذیری، تغییر رویه‌های مدیریتی، افزایش تاب‌آوری، بررسی اثرات توسعه شهری، افزایش آگاهی، ظرفیت‌سازی در سطح فردی و نهادی، تبدیل وضعیت عادی جدید به یک فرصت جدید و اقدامات کاهش گازهای گلخانه‌ای با اصلاح زیرساخت اشاره نمود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، هجدهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران به مناسبت هجدمین سالگرد زلزله بم و روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش خطرات بلایای طبیعی با عنوان «مدیریت خطر حوادث و سوانح میراث فرهنگی» به همت پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز دوشنبه مورخ 6 دی‌ماه سال 1400 از ساعت 9:30 الی 12:30 با حضور بالغ بر 350 نفر از مسئولان، اساتید و علاقمندان به این حوزه به صورت برخط برگزار شد.
در بخش اول این نشست، دکتر روهیت جیگیاسو مدیر پرو‌ژه واحد میراث شهری، تغییرات اقلیمی و مدیریت خطر سوانح در ایکروم در ایتالیا، صاحب اسبق کرسی یونسکو در مؤسسه کاهش سوانح میراث فرهنگی در دانشگاه ریتسومیکان ژاپن، سخنرانی خود را با عنوان یکپارچه‌سازی کاهش خطر سوانح و اقدامات اقلیمی در مدیریت سایت‌های میراث فرهنگی: از سیاست تا اقدام ایراد کرد.
ایشان در ابتدا پیرامون ایکروم (مرکز بین‌المللی مطالعه، حفاظت و مرمت آثار فرهنگی) توضیحاتی داد و گفت: 137 کشور در ایکروم عضو هستند و کارشناسان زیادی از جمله موزه‌داران، مسئولان محوطه فرهنگی، مسئولان آرشیو، پژوهشگران، باستان‌شناسان، کارشناسان آموزش و اطلاع‌رسانی در آن فعالیت می‌کنند.
جیگیاسو ادامه داد: یکی از چالش‌های عمده‌ای که بشر با آن روبروست، افزایش سطح دما و میزان بارندگی و میزان تبخیر به دلیل تغییرات اقلیمی است که درنتیجه آن شهرها آسیب‌پذیر می‌شوند. یکی از تاثیرات تغییرات اقلیمی، حریق‌های جنگلی است که میراث فرهنگی را در تمام نقاط دنیا درمعرض خطر قرار می‌دهد، علاوه بر آتش‌سوزی، میراث فرهنگی که از مصالح قدیمی مانند خشت و گل ساخته شده‌اند، در برابر بارندگی‌های شدید، تاب‌آوری کافی را ندارند.
به گفته وی، سوانح دیگری که میراث فرهنگی را تهدید می‌کند، طوفان و خشکسالی و فرسایش خاک است که سرعت فرسایش خاک گاهی مواقع 5 تا 10 برابر گذشته است و باتوجه به اینکه بسیاری از ابنیه فرهنگی در شهرها نزدیک مناطق ساحلی واقع هستند، در معرض بالا آمدن سطح آب دریاها و اقیانوس‌ها نیز قرار دارند.
از نگاه ایشان، موضوع دیگری که در افزایش ریسک سوانح برای میراث فرهنگی حائز اهمیت است، افزایش شهرنشینی و تراکم جمعیتی در شهرها است که یک دلیل آن مهاجرت از روستاهاست و طبیعتا رشد افسارگسیخته و بی حساب و کتاب مناطق شهری بر پایداری شهر و زیست‌بوم محلی تاثیر گذاشته است. یکی دیگر از مسائلی که از نظر ایشان اهمیت دارد، توجه به سازه‌های آبی مثل قنات‌هاست و عدم دفع آب‌های سطحی در اطراف آثار فرهنگی مثل هانوی در هاتایای تایلند می‌تواند به فونداسیون و پی آن بنا آسیب برساند. جیگیاسو بر این موضوع تأکید کرد که باید نگاه کلی و کلان و درهم تنیده به آمایش سرزمینی داشته باشیم و نباید به صورت منفک و جزیره‌ای به سوانح میراث فرهنگی نگاه کنیم؛ آمادگی یکپارچه دربرابر مخاطرات ضرورت دارد و باید پارامترهای مختلف در کنار هم دیده شود.
در ادامه، ایشان بر این نکته تأکید کرد که برای سناریونویسی باید سناریوهای مختلفی را مدنظر داشته باشیم و بررسی کنیم که در سال‌های آینده چه اتفاقی برای میراث ما رخ می‌دهد و برای هرکدام از آنها اقدامات حفاظتی داشته باشیم.
نکته دیگری که از دیدگاه جیگیاسو حائز اهمیت است، توجه به زمینه است. زمینه‌ای که در حال تغییر است، می‌تواند از منظر فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، اقلیمی، زیست‌میطی، نهادی، رویکردی بررسی شود. ایشان به نقل از هاکلیت بیان کرد که تغییر تنها متغیر ثابت جهان است پس ما باید آن را کنترل و مدیریت کنیم تا روی میراث فرهنگی تاثیر سو و نابجا نگذارد، همچنین وقتی از تغییر صحبت می‌کنیم فقط نباید نگاه به گذشته داشته باشیم بلکه باید نگاه به آینده هم داشته باشیم تا بتوانیم خود را با آن تغییر منطبق سازیم. وی توجه به دانش سنتی شامل سازه، سکونتگاه و ارتباط با محیط‌زیست را ضروری دانست و از کشور ژاپن به عنوان نمونه موفقی که از دانش بومی استفاده کرده، آن را ارتقا داده و به روز کرده یاد کرد و بر اهمیت درگیر کردن جامعه محلی تأکید کرد و نگاه به گذشته را هم علاوه بر نگاه به آینده برای یافتن راهکارهای مبتنی بر طبیعت ضروری دانست.
در ادامه، مدیر پرو‌ژه واحد میراث شهری، تغییرات اقلیمی و مدیریت خطر سوانح در ایکروم ایتالیا اقدامات اقلیمی برای مخاطرات میراث فرهنگی را بیان کرد که از این قبیل می‌توان به ارزیابی و کاهش آسیب‌پذیری و ریسک، تعامل و هماهنگی میان سازمان‌ها، تدوین استراتژی و راهبردهای متناسب با اقلیم و چهارچوب‌های انطباق‌پذیری، پایش مخاطرات اقلیمی، تقویت ظرفیت انطباق‌پذیری، تغییر رویه‌های مدیریتی، افزایش تاب‌آوری، بررسی اثرات توسعه شهری، افزایش آگاهی، ظرفیت‌سازی در سطح فردی و نهادی، تبدیل وضعیت عادی جدید به یک فرصت جدید و اقدامات کاهش گازهای گلخانه‌ای با اصلاح زیرساخت اشاره نمود.
در پایان جیگیاسو اهداف ایکروم را برشمرد که به صورت خلاصه می‌توان به تبدیل رویکرد محوطه محور به رویکرد مکان‌محور، بازتعریف اهداف در زمینه مدیریت میراث ملموس و ناملموس، ایجاد خدمات برای منافع اقتصادی اجتماعی، توجه به سلامت و زیست بوم مردم آسیب‌دیده، رویکرد چند مخاطره‌ای، افزایش تاب‌آوری، توسعه پایدار، کاهش ریسک بلایا، حفظ ارزش‌ها و فرهنگ‌ها، رویکرد wia=words into action (به عمل تبدیل کردن حرف‌ها) و تدوین استانداردهای بین‌المللی اشاره کرد.