ملیحه نوروزی: اعطای کمک‌های بدون برنامه‌ریزی در زمان بازسازی سبب گسیل جمعیت غیر بومی به سمت شهر بم شد که این افراد به راحتی زمین‌های حواشی شهر را که در حریم منطقه تاریخی بم واقع بودند را غصب کرده و با ساخت ساختمان‌های بی‌کیفیت احتمال بروز فاجعه انسانی جدیدی را در صورت بروز سانحه مجدد، تشدید کردند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، هجدهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران به مناسبت هجدمین سالگرد زلزله بم و روز ایمنی در برابر زلزله و کاهش خطرات بلایای طبیعی با عنوان «مدیریت خطر حوادث و سوانح میراث فرهنگی» به همت پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز دوشنبه مورخ 6 دی‌ماه سال 1400 از ساعت 9:30 الی 12:30 با حضور بالغ بر 350 نفر از مسئولان، اساتید و علاقمندان به این حوزه به صورت برخط برگزار شد.
در بخش سوم این نشست، ملیحه نوروزی عضو هیئت راهبردی پایگاه پژوهشی ارگ بم و منظر فرهنگی و نیز عضو کارگروه مصالح و روش‌های سنتی معماری خاک در گروه حفاظت ایکوم ایران به بحث و ارائه‌ای با عنوان«چالش‌های آمادگی در برابر خطر در سایت میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن هجده سال پس از زلزله» در سه بخش اهمیت اثر میراث جهانی بم و منظر فرهنگی آن، درس‌های آموخته‌شده و نقاط قوت آمادگی در برابر خطر احتمالی در ارگ تاریخی بم و چالش‌ها و تهدید‌های آمادگی در برابر خطر در منظر فرهنگی بم پرداخت.
ایشان در ابتدای ارائه خود به تشریح موقعیت جغرافیایی شهر بم در کشور ایران و شدت خسارات و تلفات پس از زمین‌لرزه سال 1382 پرداخت و با اشاره به ثبت بم و منظر فرهنگی آن در میان آثار میراث جهانی به واسطه ارزش‌های معمارانه و تاریخی زیست‌بوم این شهر و کسب چهار معیار از شش معیار تعیین شده برای ثبت آثار جهانی که شامل مواردی چون واقع شدن در محل تلاقی راه‌های مهم تجاری در ضلع جنوبی فلات ایران و تعامل انسان و زیست بوم، مصداق منظر فرهنگی و شاهدی برای گسترش یک سکونتگاه بازرگانی در دل کویر در منطقه آسیای مرکزی، نمونه‌ای از آبادی‌های قلعه‌ای با بهره‌گیری از چینه و خشت در منطقه آسیای مرکزی و در نهایت قنات‌های بم به عنوان نمادی بارز از تعامل انسان و طبیعت است، سخنرانی خود را ادامه داد.
نوروزی در ادامه از فرصت‌های ایجادشده برای مطالعه لایه‌های باستان‌شناسی پدیدار شده در اثر خرابی‌های زمین‌لرزه و امکان بروزرسانی اطلاعات، مطالعه تکنیک‌های سنتی مانند کلاف‌های چوبی و استفاده از کونه یا کانه در بناهای قدیمی که مانع از تخریب این سازه‌های اصلی در زمان زلزله شده است و در بازسازی‌ها و مرمت‌های اخیر هم اجرا می‌شود، به عنوان درس‌آموخته‌ها و نقاط قوت آمادگی در برابر خطر در بازسازی ارگ تاریخی بم نام برد و از شناخت، پیدا کردن و برطرف‌‌کردن تکنیک‌های اجرایی تضعیف‌کننده سازه، به‌کارگیری مصالح جدید و مدل‌سازی‌‌شده که سبب افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله می‌شوند و بهره‌گیری از دانش روز دنیا که به واسطه مشارکت‌های بالای بین‌المللی ایجاد شده بود، به عنوان دلایل دیگر یاد کرد.
ایشان در پایان به تشریح چالش‌ها و تهدید‌های آمادگی در برابر خطر در منظر فرهنگی بم پرداخت و در این زمینه به مواردی چون عدم در نظر گرفتن افزایش جمعیت پس از پایان بازسازی، عدم توجه به قوانین موازی مانند قوانین حفظ فضاهای شهری که اجازه تفکیک باغ‌های تا 2000 متر مربع را داده اما میراث فرهنگی مانع از آن شده و در پی آن پدیده زمین‌خواری با روش‌های غیرقانونی زاییده می‌شود، به عنوان دلیلی برای کاهش بافت باغی شهر بم اشاره کرد و از سوی دیگر ادامه داد: اعطای کمک‌های بدون برنامه‌ریزی در زمان بازسازی سبب گسیل جمعیت غیر بومی به سمت شهر بم شد که این افراد به راحتی زمین‌های حواشی شهر را که در حریم منطقه تاریخی بم واقع بودند را غصب کرده و با ساخت ساختمان‌های بی‌کیفیت احتمال بروز فاجعه انسانی جدیدی را در صورت بروز سانحه مجدد، تشدید کردند. ایشان همچنین عدم وجود بانک اطلاعاتی جمعیتی بروز در زمان بروز سوانح و نادیده گرفته شدن مسائل اجتماعی در درازمدت را مسبب ایجاد آسیب‌پذیری اجتماعی بیان کرده و لزوم مطالعات جامعه شناسی و توانمندسازی جامعه هدف برای مدیریت بحث حاشیه‌نشینی را خاطرنشان کرد.