حمیدرضا اسکاش گزارش تحلیلی سانحه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو را تشریح نمود

حمیدرضا  اسکاش اهم چالش‌های آتش‌نشانان در حادثه پلاسکو را بسته بودن درب و پنجره‌ها، خراب بودن پمپ تاسیسات و عمل نکردن Fire Boxها، وجود انبار پوشاک در بالای سقف های کاذب، عدم دسترسی به اضلاع شمالی، شرقی و غربی برج، رفتار نادرست مردم و کسبه و وجود تنها یک راه پله برشمرد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده سوانح طبیعی، نوزدهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی در حوزه مدیریت بحران به مناسبت پنجمین سالروز حادثه پلاسکو با عنوان «بازخوانی حادثه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو» به همت پژوهشکده سوانح طبیعی و کرسی یونسکو در مدیریت بلایای طبیعی در روز چهارشنبه مورخ 29 دی‌ماه 1400 از ساعت 14:00 الی 15:30 با حضور بالغ بر 250 نفر از مسئولان، اساتید و علاقمندان به این حوزه برگزار شد.

در این نشست که به‌صورت برخط برگزار گردید، حمیدرضا اسکاش معاون برنامه‌ریزی و آموزش‌های تخصصی سازمان امداد و نجات کشور گزارشی را با عنوان «گزارش تحلیلی سانحه آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو (Plasco after action report)» ارائه نمود. 

اسکاش ابتدا انواع گزارش در سوانح که شامل flash report, initial report, interim report, final report را برشمرد، به زعم ایشان گزارش پساکنش یا همان AAR با برنامه‌ریزی و تجهیز تیم شروع می‌شود و با مشاهده و ضبط به صورت تصاویر و صوت و نوشتار و مصاحبه با افراد کلیدی ادامه می‌یابد که نهایتا با تحلیل عمیق افراد متخصص به گزارش برنامه‌های ارتقا ختم می‌شود که ثمره آن بهبود عملکرد فعالیت‌ها و عملکردها در موقعیت‌های مشابه آینده است، به بیان دیگر جنس درس‌آموخته دانش است ولی پایه و اساس آن تجاری عملیاتی است.

وی ادامه داد: به طور کلی هنگامی که رخدادی اتفاق می‌افتد، عملیات پاسخ براساس منابع انجام می‌شود و نتایجی دارد. ایشان خاطرنشان کرد در گزارش بلافاصله بعد از عملیات (hot wash) باید اطلاعات جمع‌بندی شده و پاسخ به سانحه ارزیابی اولیه شود چون اگر افراد کلیدی به سرعت جمع نشوند و جلسه بارش افکار در مورد این که چه کردند و «با چه چالش‌هایی مواجه شدند» و «چگونه آن چالش‌ها را حل کردند» و «راه‌حل‌های پیشنهادیشان برای چالش‌ها چیست» برگزار نشود و افراد کلیدی از حادثه فاصله بگیرند، درگیر مسائل روزمره شده و به جای گفتن حقیقت پاسخ‌های غیرواقعی به پرسش‌ها می‌دهند.

وی گفت: در نهایت با استفاده از این اطلاعات و با تجزیه و تحلیل ظرفیت‌های به‌کارگیری شده در پاسخ به سانحه توسط افرادی که دانش و تجربه کافی در آن زمینه دارند و در عین حال بی‌طرف هستند، نقاط ضعف و درس‌آموخته‌ها و برنامه بهبود و ارتقا بدست می‌آیند.

اسکاش در ادامه به شرح جزئیات آتش‌سوزی ساختمان پلاسکو پرداخت و از شروع آتش‌سوزی در طبقه دهم ساختمان پلاسکو به علت سیم کشی غیر فنی از مهتابی برای یخچال و هیتر در تاریخ سی‌ دی ماه سال 1395، حضور اولین گروه آتش‌نشانی با درگیر شدن چهار واحد در ساعت 8، ریزش طبقه‌های یازده و دوازده در ساعت 10:53 دقیقه و تخلیه حدود 300 نفر، ریزش طبقه‌های سیزده و چهارده و دیواره شمالی در ساعت 11:02 و دستور تخلیه کلی، خروج 44 نفر از 60 نفر افراد باقیمانده توسط اسکلت و بالابرها و ریزش نهایی در ساعت 11:33 دقیقه و شهادت 16 نفر از نیروهای آتشنشان سخن گفت.

ایشان سپس از چهار سوال اصلی در AAR که به ترتیب «چه‌ شد؟»، «چه کردیم؟»، «قرار بود چه‌ کنیم؟» و «در آینده باید چه کنیم؟» نام برد و یکی از اهداف AAR را پرکردن گپ بین سوال‌ سوم و چهارم و مستندسازی را پاسخ به سوال‌های اول و دوم دانست و در گزارش پساسانحه اهم چالش‌های آتش‌نشانان را بسته بودن درب و پنجره‌ها، خراب بودن پمپ تاسیسات و عمل نکردن Fire Boxها، وجود انبار پوشاک در بالای سقف های کاذب، عدم دسترسی به اضلاع شمالی، شرقی و غربی برج، رفتار نادرست مردم و کسبه و وجود تنها یک راه پله برشمرد.

حمیدرضا اسکاش در پایان اهم نکات گزارش پساکنش سانحه پلاسکو را مورد بررسی قرار داد و در این زمینه به مواردی از قبیل از عدم وجود سامانه فرماندهی یکپارچه و وحدت فرماندهی، عدم مدیریت رسانه‌ها و استقاده از عواطف جامعه به جای خرد جمعی، عدم وجود ایمنی در عملیات به عنوان حلقه مفقوده، تشکیل ستاد مدیریت بحران سانحه در رستوران، عدم وجود برنامه و سازماندهی عملیات، عدم تخلیه اضطراری به هنگام، حضور مقامات کشوری و لشکری، عدم بسیج و اعزام منابع براساس ارزیابی، عدم اطلاع از محل تامین تجهیزات اضطراری، عدم آمادگی روحی روانی نیروهای فوریتی، عدم تعیین آمادگاه مناسب، عدم مدیریت تردد در منطقه قرمز و زرد، عدم وجود نقشه ساختمان و زیرساخت ها، سطح بندی اشتباه سانحه در حد بین‌المللی، عدم آموزش همگانی مردم، عدم دقت در انتخاب سخنگو و توجیه آن، عدم نظارت و برخورد قضایی با متخلفان اشاره نمود.